با وجود اینکه نیاز به برقراری رابطه امری ذاتی است، بسیاری از ما اغلب اوقات احساس تنهایی میکنیم. تنهایی یعنی حالت پریشانی یا ناراحتی، و این احساس زمانی بهوجود میآید که فرد، بین تمایلات خود برای روابط اجتماعیاش و تجربۀ واقعی او از این روابط، فاصله میبیند. حتی بعضی از افرادی که در طول روز با دیگران معاشرت دارند — یا سالهاست که ازدواج کردهاند — باز هم احساس تنهایی عمیق و گستردهای را تجربه میکنند. پژوهشها نشان میدهد که احساس تنهایی، تهدیدات جدیای برای بهزیستی و سلامت فیزیکی بلندمدت افراد بههمراه دارد.
شناسایی و مقابله با احساس تنهایی
فارغ از اینکه فرد تنها زندگی میکند یا با دیگران، احساس عدم وجود روابط اجتماعی میتواند آزاردهنده باشد. احساس تنهایی را میتوان به شکلهای مختلف تعریف کرد؛ پرسشنامۀ احساس تنهایی UCLA، که یکی از مقیاسهای رایج سنجش احساس تنهایی است، سؤالاتی را دربارۀ احساسات مختلف یا کمبود ارتباطات از افراد میپرسد؛ مثلاً اینکه هرچند وقت یک بار:
احساس میکنند هیچ معاشرتی ندارند؟
احساس میکنند که نادیده گرفته شدهاند؟
احساس میکنند با افراد پیرامون خود «هماهنگ» هستند؟
احساس میکنند خوشمعاشرت و صمیمی هستند؟
احساس میکنند که اشخاصی را دارند که میتوانند از آنها کمک بگیرند؟
در مورد افرادی که احساس میکنند روابط اجتماعیِ حمایتگرِ کمی دارند یا اصلاً ندارند، احساس تنهایی شدید با توجه به پیامدهای بالقوهای که برای سلامتی این افراد دارد — چالش اجتماعی بزرگی بهوجود میآورد. اما این مسئله، بر نیاز به افزایش دسترسیها و روابط در سطح فردی نیز تأکید دارد.
من خانواده و چندین دوست دارم. چرا هنوز اینقدر تنها هستم؟
احساس تنهایی، همانقدر که به تعداد روابط فرد بستگی دارد، به کیفیت روابط او نیز وابسته است. و این احساس فقط از غم و غصه یا انزوا نشئت نمیگیرد. فقدان اعتبار در روابط فردی میتواند منجر به احساس تنهایی شود. برای برخی از افراد، نداشتن حیوانی که رفیق باب میل آنها باشد، یا نداشتن حضوری مسالمتآمیز در خانه (حتی اگر فرد روابط اجتماعی فراوانی در دنیای بیرون داشته باشد) نیز میتواند احساس تنهایی بهوجود آورد.
چرا وقتی فرد احساس تنهایی میکند، پیدا کردن یک معاشر و همراه اینقدر سخت است؟
شواهد نشان میدهد که افرادِ تنها، نوعی سوگیری منفینگرانه در ارزیابی تعاملات اجتماعیشان دارند. افرادِ تنها سریعتر از سایر افراد نشانههای طردشدگی بالقوه را درک میکنند و شاید ترجیح دهند که از آن اجتناب و از خودشان محافظت کنند. افرادی که احساس تنهایی میکنند باید از این سوگیری آگاه باشند تا بتوانند هنگام جستجو برای معاشرت، بر آن غلبه کنند.
تفاوت بین خلوتگزینی و احساس تنهایی چیست؟
خلوتگزینی — یعنی مدت زمانی که در تنهایی سپری میشود — به خودی خود منفی نیست و حتی میتواند به طرقی احیاکننده یا سودمند نیز باشد. پژوهشها نشان میدهد که علت اینکه جوانان تصمیم میگیرند تنها باشند حائز اهمیت است — ممکن است هدفشان ریلکس کردن، پیدا کردن احساسی خاص یا تفکر کردن باشد، نه دوری کردن از مردم.
برای اینکه کمتر احساس تنهایی کنم چه اقدامات واقعیای میتوانم انجام دهم؟
جان کاسیوپو، پژوهشگر موضوع احساس تنهایی، اظهار دارد که درست همانطور که میتوانید رژیمی ورزشی را برای قویتر شدن و بهبود سلامتیتان آغاز کنید، میتوانید از طریق قدمهای کوچکی که قدرت عاطفی و تابآوری ایجاد میکنند نیز با احساس تنهایی خود مقابله کنید. او برای افرادی که ریسک بسیار بالای تنهایی مزمن دارند، مانند سربازهایی که از عراق و افغانستان برمیگردند، تکنیکهایی را اندیشیده است. این تکنیکها میتوانند برای همه مفید باشند.
احساس تنهایی، سلامتی و بهزیستی
پیامدهای نامطلوبی برای احساس تنهایی در نظر گرفته شده است. علاوه بر ارتباط آن با علائم افسردگی و دیگر شکلهای بیماریهای روانی، احساس تنهایی یکی از عوامل ریسک برای بیماریهای قلبی، دیابت نوع دو، آرتروز و سایر بیماریها محسوب میشود. پژوهشها نشان میدهد که احتمال ابتلای افرادِ تنها به بیماری آلزایمر، دو برابر سایر افراد است. حالت تنهایی مزمن میتواند واکنشهای فیزیولوژیکی نامطلوبی چون افزایش تولید هورمونهای استرس، ممانعت از خواب و کاهش مقاومت بدن را بههمراه داشته باشد.
آیا کسی از احساس تنهایی میمیرد؟
اگرچه هیچکس صرفاً به دلیل احساس تنهایی بیش از حد نمیتواند بمیرد اما یافتههایی که نشان میدهند افرادِ تنها نرخ مرگ و میر بالاتری دارند و به برخی بیماریهای خاص بیشتر مبتلا میشوند مؤید آن است که احساس تنهایی مزمن میتواند به مرور زمان در افزایش ریسک مرگ نقش داشته باشد.
کدام گروه سنی از همه تنهاتر است؟
احساس تنهایی و انزوا بر تمامی گروههای سنی تأثیر میگذارد اما احتمال اینکه نوجوانان و سالمندان تحت تأثیر قرار بگیرند بیشتر است.
آیا امروزه در آمریکا اپیدمی تنهایی وجود دارد؟
در سال 2010، حدود 40 درصد از مردم آمریکا گزارش کردند که مرتباً احساس تنهایی میکنند، و سایر گزارشها تصریح میکنند که احساس تنهایی، حداقل در بعضی از اوقات، امری طبیعی و شایع است. اگرچه افزایش احساس تنهایی در بین نسلهای جوانتر قطعی نیست اما نرخ بالای تنهاییهای گزارششده باعث شده است بعضی افراد «اپیدمی» اعلام کنند.
ملاقات با خویشتن