اختلالات شخصیت الگوهای طولانی‌مدت تفکر و رفتار هستند که منجر به ایجاد مشکل در روابط فردی می‌شوند و ممکن است باعث آسیب یا پریشانی فرد دارای اختلال شوند.
اختلال شخصیت ممکن است منعکس‌کنندۀ ترکیبی از ویژگی‌های شخصیتی که بالقوه مختل‌کننده است باشد مانند توافق‌پذیری پایین یا خودشیفتگی بالا که کنار آمدن بی‌دردسر با دیگران را برای فرد دشوارتر می‌کند یا او را به رفتار بد با دیگران سوق می‌دهد. با این حال اختلالات شخصیت در عمل عموماً با لحاظ مجموعه‌ای از نشانه‌ها و عوارض تعریف می‌شوند که آسیب و سختی ناشی از زندگی فرد را منعکس می‌کند.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی شامل 10 اختلال شخصیتی است که به سه گروه تقسیم می‌شوند.
در این صفحه می‌خوانیم:
پارانویایی، اسکیزوتایپال، اسکیزوئید
ضداجتماعی، مرزی، نمایشی، خودشیفته
دوری‌گزین، وابسته، وسواسی جبری
دستۀ اول: اختلالات شخصیت پارانویایی، اسکیزوتایپال و اسکیزوئید
مشخصۀ اختلالات شخصیت دستۀ اول الگوهای تفکر عجیب یا نامتعارف است. این الگوها می‌تواند شامل سوء ظن مداوم یا بی‌تفاوتی نسبت به افراد یا باورهای عجیبی که بهتر نیست به یک اختلال روان‌پریشی مانند اسکیزوفرنی نسبت داده شوند.
اختلال شخصیت پارانویایی چیست؟
اختلال شخصیت پارانویایی شامل بی‌اعتمادی به افراد دیگر در حوزه‌های مختلف زندگی فرد است. نشانه‌های بالقوۀ آن شامل شک غیرمنطقی فرد به دست انداخته شدن توسط دیگران است، اینکه به دیگران نمی‌توان به دیگران اعتماد کرد، یا اینکه دیگران به صورت پنهانی تهدید یا توهین می‌کنند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوئید یک الگوی دلبستگی از روابط اجتماعی به طور کل و ابراز محدود عواطف در ترتیبات اجتماعی است. این اختلال ممکن است شامل کمبود تمایل به روابط نزدیک، ترجیح بسیار بالای تنهایی، یا نبود نگرانی آشکاری دربارۀ تشویق یا انتقاد دیگران باشد.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال چیست؟
اختلال شخصیت اسکیزوتایپال شامل نوعی عدم راحتی و ظرفیت محدود برای داشتن روابط نزدیک همراه با ناهنجاری‌های شناختی یا ادراکی است، که ممکن است شامل باورهای جادویی (مثل ارتباط ذهنی) که بر رفتار تاثیر می‌گذارند، باورهای غلطی که رویدادها مستقیماً به آنها مربوط هستند، یا اضطراب اجتماعی ناشی از ترس‌های پارانویایی باشد.
دستۀ دوم: اختلال شخصیت ضداجتماعی، مرزی، نمایشی، و خودشیفته
مشخصۀ اختلالات شخصیت دستۀ دوم، حالت‌های عاطفی ناپایدار و رفتار دمدمی‌مزاجانه است. برای افرادی که چنین اختلالاتی دارند، تمایل به انتقاد سخت یا تلاش برای دست انداختن دیگران، همراه با رفتارهای دیگر می‌تواند باعث اختلال عمده در روابط فردی آنها شود.
اختلال شخصیت ضداجتماعی چیست؟
اختلال شخصیت ضداجتماعی الگویی از بی‌اعتنایی نسبت به حقوق دیگران است، که می‌تواند در رفتارهایی مانند اقدام مجرمانۀ مکرر، دعوا، یا دروغ گفتن، میل به اقدام بی‌اندیشه و تکانشی و عدم برنامه‌ریزی قبلی، و کمتر پشیمان شدن بروز پیدا کند. روان‌آزاری و جامعه‌آزاری در حالی که تعریف دقیقاً یکسانی ندارند، از مفاهیم مرتبط شخصیت هستند.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی با عدم ثبات در روابط فرد، خودانگاره و وضعیت عاطفی، و نیز تکانشی بودن (مانند رفتار جنسی پرخطر یا مصرف مواد) تعریف می‌شود. افراد دارای این اختلال ممکن است در گذشته دارای روابط آشفته و نوسان بین دیدگاه‌های مثبت و منفی شدید نسبت به افراد دیگر بوده باشند.
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
مشخصۀ اختلال شخصیت نمایشی توجه‌طلبی بسیار زیاد و ابراز احساسات است. این امر ممکن است شامل رفتار نامناسب و تحریک‌آمیز، حالت نمایشی بودن، و عدم راحتی بخاطر نبودن در مرکز توجه باشد.
اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
فرد دارای اختلال شخصیت خودشیفته در حوزه‌های متعددی از زندگی، خودانگارۀ بزرگ و نیاز به تعریف و تمجید را به همراه کمبود همدلی نشان می‌دهد. این اختلال ممکن است شامل رفتار متکبرانه، استثمارگرانگی، و باور به اینکه لایق رفتار ویژه است باشد. این اختلال با وجود اینکه تعریف متفاوتی دارد، در ارتباط با ویژگی شخصیتی خودشیفتگی می‌باشد.
دستۀ سوم: اختلالات شخصیت دوری‌گزین، وابسته، وسواسی جبری
اختلالات شخصیت دستۀ سوم شامل روش‌های نهادینه‌شدۀ تفکر و ارتباط با دیگران است که با اضطراب و ترس همراه می‌شود.
اختلال شخصیت دوری‌گزین چیست؟
فرد دارای اختلال شخصیت دوری‌گزین معمولاً نسبت به نزدیک شدن به افراد دیگر (که می‌تواند شامل شریک عاطفی نیز باشد) مقاومت می‌کند و از ارزیابی‌های منفی دیگران می‌ترسد. نگرانی‌های مکرر این فرد، احتمال رد شدن، خجالت‌زدگی، و فرض ناکافی بودن هستند.
اختلال شخصیت وابسته چیست؟
اختلال شخصیت وابسته شامل نیاز بیش از حد به مراقبت دیگران است، مثلاً اینکه دیگران تصمیم‌ها را گرفته یا مسئولیت‌ها را برعهده بگیرند. این امر موجب ترس از جدایی می‌شود. ممکن است ابراز نظر مخالف در برابر شریک عاطفی برای فرد دارای این اختلال سخت باشد یا به نحوی مطیع رفتار کند تا رابطه به مخاطره نیفتد.
اختلال شخصیت وسواسی جبری چیست؟
مشخصۀ اختلال شخصیت وسواسی جبری، کمال‌گرایی و خواست نظم و کنترل است که می‌تواند در تثبیت زیان‌بخشی بر قواعد و جزئیات و تعهد به کار که سایر بخش‌های زندگی فرد را به حاشیه ببرد، بروز یابد. این اختلال از اختلال وسواسی جبری متفاوت است که یک اختلال شخصیت نمی‌باشد.